ارزیابی خصوصیات رویشی و زایشی و تمایز برخی ژنوتیپ های به (.cydonia oblonga mill) از مناطق مختلف ایران

شناسائی و تمایز ارقام و ژنوتیپ های درخت به با توجه به گستره محدودتر صفات این گونه در مقایسه با دیگر اعضای زیرخانواده دانه داران، از دشواری بیش تری برخوردار است. این تحقیق به منظور مطالعه صفات رویشی و زایشی ژرم پلاسم به کشور و با هدف انتخاب صفات مهم در زمینه تمایز و تفکیک این ارقام و ژنوتیپ ها انجام شد. به این منظور، 30 ژنوتیپ به جمع آوری شده از استان های اصفهان، خراسان و گیلان موجود در کلکسیون به کشور طی سال های 1389 تا 1391 بر اساس دستورالعمل اتحادیه بین المللی محافظت از ارقام جدید گیاهی مقایسه شدند. در کل 38 صفت مربوط به این دستورالعمل همراه با 5 صفت تکمیلی از سطح مقطع تنه، خصوصیات دانه و میوه و همچنین زمان خزان مد نظر قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر وجود تنوع قابل توجه در کلیه اندام های گیاهی و شکل عمومی درخت بود، لیکن شناسائی و تمایز ژنوتیپ ها نیاز به استفاده از مجموعه ای از صفات متمایزکننده داشت. در این بین، صفات اندازه و شکل میوه، اندازه حفره انتهائی، شکل برگ و زمان گلدهی از اهمیت بیش تری برخوردار بودند که اغلب آن ها در انطباق با صفات ستاره دار دستورالعمل بود. بر این اساس مشخص شد صفاتی مثل شکل برگ و مواج بودن آن، اندازه میوه و شکل و طول گردن میوه می تواند در تمایز ژنوتیپ ها نقشی اساسی داشته باشند. همچنین صفات اصلاحی ارزشمندی نظیر عادت رشد باز که سبب باردهی زیاد درخت می شود، در برخی از ژنوتیپ های مشاهده شد. در بین ژنوتیپ های مناطق مختلف کشور، برترین صفات میوه و عادت رشد درخت، در ژرم پلاسم به اصفهان مشاهده شد و ژرم پلاسم خراسان از ارزش تجاری نسبتاً کم تری برخوردار بود، همچنین بیش ترین میزان عملکرد به ترتیب در دو ژنوتیپ kvd1 و kvd2 مشاهده شد. بر پایه نتایج، امکان ارزیابی تکمیلی و معرفی شماری از ژنوتیپ های استان اصفهان به عنوان ارقام امیدبخش به کشور وجود دارد.